Projektowanie linii kolejowych - pomoc do projektu koncepcyjnego (plan)

droga.zut.edu.pl

Plan i pikietaż

Przykładowe rysunki i obliczenia udostępniła ze swojego projektu Marta Lisowska, studentka IV roku DUL 2007/2008

Na planie na wyznaczonej linii kroczka wyznacza się oś trasy kolejowej. W jednym przynajmniej wariancie proponowane jest wytrasowanie dwóch łuków poziomych. Maksymalna liczba łuków na trasie projektowanego odcinka linii kolejowej długości 10 km wynosi dwa. Można jeden wariant dać z jednym łukiem poziomym. Trasy wyznacza się tak, aby figury geometryczne utworzone z linii kroczka traserskiego miały równe powierzchnie po obu stronach wytrasowanej osi linii kolejowej.
Po wytrasowaniu dwóch lub trzech odcinków, należy opisać początek i koniec projektowanego odcinka linii kolejowej wzdłuż prostych prostopadłych do wytrasowanej linii kolejowej. Następnie należy pomierzyć kąty zwrotu. Przy ręcznym kreśleniu planu sytuacyjnego stosując funkcje trygonometryczne. Przy planie sytuacyjnym kreślonym w AutoCadzie kąt należy pomierzyć korzystając z odpowiedniej funkcji programu (tzn. na pasku narzędzi znaleźć "Wymiary" i przejść do plecenia "Kątowy". Następnie wyliczyć należy odpowiednie wartości kąta w radianach i w stopniach w zapisie ułamka dziesiętnego.
Najpierw określa się kąt łuku pierwszego, następnie kąt łuku drugiego. Zastosowane oznaczenia na rysunkach mają pojedyncze indeksy, które oznaczają kolejność łuków w danym wariancie. W projekcie koncepcyjnym linii kolejowej wykonuje się dwa warianty, dlatego należy ponumerować odpowiednio wierzchołki łuków. Indeks górny oznacza numer wariantu, indeks dolny numer kolejny łuku poziomego. "I" lub "II" w indeksie górnym oznacza pierwszy lub drugi wariant. Numery wariantów zawsze oznacza się cyframi rzymskimi.
Następnie należy wykonać odpowiednie obliczenia odnośnie każdego łuku. Wyniki obliczeń parametrów łuku poziomego podaje się na planie sytuacyjnym w klasycznej tabeli zawsze w metrach. Dokładność obliczeń zawsze jest do centymetra, czyli dwa miejsca po przecinku. Wykonując obliczenia w programie Excel przy obliczaniu funkcji trygonometrycznych należy najpierw zamienić wartość kąta podaną w stopniach na radiany.					przeliczenie kątów ze stopni na radiany (łuk1 i łuk2) sprawdzenie minimalnej długości łuku kołowego obliczenie minimalnego kąta zwrotu obliczenia podstawowych parametrów łuku poziomego
Mając obliczone długości stycznych i długości łuków kołowych, należy zmierzyć odcinki AW₁, W₁W₂ i W₂B. Mierząc zwykłą linijką należy długość przeliczyć na skalę 1:25000 pamiętając, że 4 mm to 100 m, wobec czego długość można odczytać maksymalnie z dokładnością do 0,5 mm, co stanowi w skali 1:25000 12,5 m. Mierząc odległość skalówką, długość można odczytać maksymalnie z dokładnością do połowy najmniejszej zastosowanej podziałki, czyli w skali 1:25000 10 m. W AutoCadzie dokładność długości podaje się z dokładnością do 1 m.
W przedstawionym przykładzie odległości wynoszą odpowiednio AW₁ = 3626 m, W₁W₂ = 3879 m i W₂B = 3749. Dokładność do 1 m oznacza, że odległości w przedstawionym przykładzie były wyznaczone w programie AutoCada.
Po wyznaczeniu długości stycznej, łuku kołowego i poszczególnych odcinków, można obliczyć pikiety łuku. W przypadku łuku pierwszego pikietę początku łuku Pł₁ wyznacza się odejmując długość stycznej T₁ od długości odcinka AW₁. Następnie do pikiety łuku dodaje się albo połowę długości części kolistej D₁/2 obliczając pikietę środka łuku śłK₁, albo całą długość części kolistej D₁ obliczając pikietę końca łuku Kł₁. Na przykładowych rysunkach część łuku kołowego oznaczona jest w celu zróżnicowania kolorem zielonym.
Mając obliczoną długość stycznej można na planie sytuacyjnym wkreślić łuk kołowy. W tym celu należy odmierzyć w obie strony od wierzchołka tą samą wartość stycznej T. W wyznaczonych miejscach należy wystawić pomocnicze linie prostopadłe do odcinków stycznych i z miejsca przecięcia się tych linii wykreślić łuk o danym promieniu R. łuk kołowy można w AutoCadzie wykreślić na kilka sposobów: korzystając z wyznaczonych punktów Pł, Kł i punktu O, korzystając z wyznaczonych punktów Pł, Kł i śł (polecenie 3 punkty), korzystając z wyznaczonych punktów Pł, Kł i promienia.
Kolejną czynnością jest wyznaczenie pikiet kilometrów na części kolistej łuku poziomego, np. w przykładzie kilometr 3-ci i 4-ty . Ponieważ jest to łuk kołowy, można to zrobić wyliczając wartość odpowiedniego kąta przy znanej długości łuku, równej różnicy pełnego kilometra trzeciego i pikiety początku łuku pierwszego. Odpowiednio też oznaczyć można położenie pikiety kilometra czwartego, wykorzystując długość łuku równą 1 kilometr.
Ostateczne wykreślenie łuków. Styczne do łuków poziomych zaznacza się na planach sytuacyjnych cieńszą linią i zaznaczonym kątem zwrotu. Jak wpisywać poszczególne pikiety. Należy w tym celu wykorzystywać odpowiednie polecenia w programie AutoCad. Na pasku narzędzi wybrać polecenie "Rysuj" , "Tekst" i "Wiele wierszy". Do wiersza poniżej przechodzi się wciskając klawisz "Enter" na końcu wiersza wyższego. Nie zaleca się wstawiania tekstu z polecenia "Jeden wiersz".

polecenie	wpis tekstu	położenie kursora	enter	wyśrodkowanie
Przed wyznaczeniem pikiet Pł₂ i Kł₂ drugiego łuku kołowego należy wyznaczyć najpierw pikietę wierzchołka drugiego łuku W₂, którą oblicza się dodając odpowiednią długość do pikiety Kł₁, tzn. różnicę W₁W₂ -T₁. Po wyznaczeniu pikiety wierzchołka drugiego wylicza się pikiety Pł₂ i Kł₂. Krótszy zapis obliczania pikiet Pł₂ i Kł₂ drugiego łuku kołowego zawiera od razu obliczenie Pł₂ i Kł₂ z pominięciem wyznaczania pikiety W₂. Wówczas do pikiety Kł₁ dodaje się różnicę długości W₁W₂ - (T₁+T₂) wyznaczając od razu pikietę Pł₂. Dalsze obliczenia pikiety Kł₂ wykonuje się analogicznie do przedstawionego wyżej sposobu.
Jedną z ostatnich czynności jest wyznaczenie pikiet przecinanych cieków, linii energetycznych. Opis pikiet zawsze powinien być czytany z dołu rysunku lub po jego wydrukowaniu z prawej strony. Przykładowe położenie pikiet na przykładzie pokazanym po prawej stronie, przedstawia przypadek ułożenia prostych najbardziej wątpliwych, w tym przypadku oba wpisy będą prawidłowe. Obok pokazano prawidłowy i nieprawidłowy wpis pikiety linii energetycznej. Nieprawidłowy wpis czytania pikiet należy poprawić korzystając z funkcji programu Autocad "Obrót". Prawidłowy wpis pikiet powinien być dwuwierszowy, w jednym wierszu podaje się pikietę, a w drugim wierszu tekst komentujący czego dotyczy dana pikieta, np. linia energetyczna, ciek wodny, rzeka Grabówka, droga klasy G, droga klasy D, Pł, Kł itd.					prawidłowo nieprawidłowo